Aanmaakhout Ediacaria ongeveer 550 miljoen jaar geleden was een bloeiperiode voor het leven in oceanen Aarde Petalons, vergelijkbaar met veren, zogen voedingsstoffen uit het water, kimberella, vergelijkbaar met slakken, voedden zich met micro-organismen, en de voorouders van kwallen begonnen net met hun activiteit. Maar toen verdween 80% van het leven op aarde plotseling en liet geen spoor achter in het fossielenbestand.
Een nieuwe studie suggereert dat de oorzaak het vroegst bekende geval van massa is uitsterven op aarde. Deze eerste groepen grote dieren stierven uit als gevolg van een scherpe wereldwijde daling van het zuurstofgehalte, en een dergelijke bevinding kan wijzen op bepaalde gevolgen voor moderne oceanische ecosystemen die worden bedreigd door menselijke activiteiten.
"Dit is de vroegst erkende grote uitstervingsgebeurtenis in de geschiedenis van fossiele dieren", zei hoofdonderzoeksauteur Scott Evans, een wetenschapper aan het Virginia Institute of Technology. "Dit komt overeen met alle grote massale uitstervingen die verband houden met klimaatverandering."
Dieren zijn minstens vijf keer door de evolutionaire smeltkroes van massale uitstervingen gegaan. Er waren Ordovicium-Siluur en Devoon uitstervingen (440 miljoen en 365 miljoen jaar geleden), waarbij veel mariene organismen stierven. Dan waren er de uitstervingen van het Perm en het Trias-Jura (250 miljoen en 210 miljoen jaar geleden), die oceanische en landdieren troffen. De laatste massale uitsterving, ongeveer 66 miljoen jaar geleden, aan het einde van het Krijt, heeft ongeveer 75% van de planten en dieren uitgeroeid, inclusief de dinosaurussen.
Ook interessant:
Of er nog een massale uitsterving aan deze lijst moet worden toegevoegd, is een vraag die lang open is gebleven onder paleontologen. Wetenschappers weten al lang van de plotselinge achteruitgang van de fossiele diversiteit 550 miljoen jaar geleden, maar het was onduidelijk of dit verband hield met een plotselinge massale uitsterving.
Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat de vroege trilobieten - gepantserde mariene geleedpotigen - begonnen te concurreren met de Ediacaran-fauna, wat leidde tot het uitsterven van de laatste. De tweede is dat de Ediacaran-fauna voortleefde, maar dat de voorwaarden die nodig waren voor het behoud van Ediacaran-fossielen niet bestonden. "Mensen erkenden dat er op dat moment een biota-verandering was", zei Evans. - Maar er waren belangrijke vragen over wat de redenen zouden kunnen zijn.
Ook interessant:
Evans en zijn collega's stelden een database samen van Ediacaran-fossielen die andere onderzoekers eerder in de wetenschappelijke literatuur hadden beschreven, waarbij ze elk record sorteerden op geografische locatie, lichaamsgrootte en dieet. Het team catalogiseerde 70 geslachten van dieren die 550 miljoen jaar geleden leefden en ontdekte dat slechts 14 van hen ongeveer 10 miljoen jaar later nog leefden. Ze zagen geen significante veranderingen in de omstandigheden die nodig waren om de fossielen te behouden, noch vonden ze verschillen in voedingspatronen die erop zouden wijzen dat Ediacaran-dieren uitstierven als gevolg van concurrentie met vroege Cambrische dieren zoals trilobieten.
Maar de organismen die overleefden hadden één ding gemeen: een lichaamsstructuur met een groot oppervlak in verhouding tot het volume, wat de dieren mogelijk heeft geholpen om te gaan met zuurstofarme omstandigheden. Deze waarneming, gecombineerd met geochemisch bewijs van dalende zuurstofniveaus 550 miljoen jaar geleden, suggereert dat de Ediacaran mogelijk is geëindigd met een massale uitsterving veroorzaakt door lage zuurstofniveaus in de oceaan.
Ook interessant:
Waarom het zuurstofgehalte in de laatste jaren van de Ediacaran sterk daalde, blijft een raadsel. Vulkaanuitbarstingen, bewegingen van tektonische platen en inslagen van asteroïden zijn allemaal mogelijke oorzaken, zeggen onderzoekers, evenals waarschijnlijke veranderingen in de nutriëntenniveaus in de oceaan. Ongeacht hoe het gebeurde, de massale uitsterving heeft waarschijnlijk de daaropvolgende evolutie van het leven op aarde beïnvloed en kan implicaties hebben voor wetenschappers die bestuderen hoe het dierenleven is ontstaan.
"De Ediacaran-biota is nogal vreemd - de meeste vertegenwoordigers lijken helemaal niet op de dieren die we kennen", zei Evans. - Maar na deze uitstervingsgebeurtenis beginnen we meer dieren te zien die lijken op de dieren die nu leven. Misschien heeft deze vroege gebeurtenis de weg vrijgemaakt voor modernere dieren."
De resultaten van het onderzoek kunnen ook lessen bevatten over menselijke bedreigingen voor in het water levende organismen. Verschillende lozingen van landbouw- en afvalwater introduceren nutriënten zoals fosfor en stikstof in mariene en rivierecosystemen en verhogen het aantal rottende algen in het water die zuurstof verbruiken. De verspreiding van "dode zones", waar het zuurstofgehalte in het water te laag is om leven te ondersteunen, zou soortgelijke problemen kunnen veroorzaken voor moderne dieren. "Deze studie helpt ons de ecologische en geologische gevolgen van zuurstoftekort op de lange termijn te begrijpen", menen de wetenschappers.
U kunt Oekraïne helpen vechten tegen de Russische indringers. De beste manier om dit te doen is door geld te doneren aan de strijdkrachten van Oekraïne via Red het leven of via de officiële pagina NBU.
Ook interessant: