Ruimteverkenningsmissies hebben altijd een specifieke bestemming, maar niets belet hen om onderweg naar andere planeten te kijken en te helpen met nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen. Dit is precies wat er gebeurde met de gegevens die werden ontvangen van de apparaten die langs Venus vlogen.
Twee sondes - BepiColombo, op weg naar Mercurius, en Zonne-Orbiter, op weg naar de Zon - passeerde onlangs Venus bijna gelijktijdig. Astronomen hebben nu een zeldzame kijk op de werking van het magnetische veld van Venus, dankzij gegevens van acht sensoren en twee observatoria als resultaat van hun plotselinge "samenwerking".
«BepiColombo had een perfect overzicht van verschillende regio's van de magnetische envelop en de magnetosfeer", zei de hoofdauteur van het nieuwe artikel Onderzoek, Astronoom Moa Persson van de Universiteit van Tokyo.
Het magnetische veld van de aarde is een belangrijke reden waarom het leven zich er zo succesvol heeft ontwikkeld. Magnetische velden helpen hoogenergetische deeltjes af te weren die wegvliegen van de zon (de zonnewind), waardoor de fragiele atmosfeer van de planeet wordt beschermd. Venus in dit opzicht heeft het veel minder geluk - het heeft geen magnetisch veld dat diep in zijn kern is gecreëerd, zoals de aarde.
Venus heeft echter een zogenaamd "geïnduceerd" magnetisch veld - wanneer de zonnewind interageert met geladen deeltjes in de atmosfeer, wordt een magnetosfeer gevormd die de planeet omringt. Rondom deze magnetische bel vertraagt de zonnewind, warmt op en wordt afgebogen als het kielzog van een boot.
Solar Orbiter kwam voorbij naar Venus net buiten deze magnetosfeer en observeerde de zonnewind in zijn rustige toestand. Tegelijkertijd vloog BepiColombo door het "stasisgebied" - het gebied waar de zonnewind en de atmosfeer naar verwachting op Venus zullen interageren. De verzamelde gegevens leverden het eerste experimentele bewijs dat geladen deeltjes in dit gebied aanzienlijk worden vertraagd door de interactie tussen de zonnewind en Venus, en dat deze zone zich uitstrekt tot een onverwacht grote afstand - 1,9 duizend km boven het oppervlak van de planeet.
Waarnemingen hebben ook aangetoond dat de geïnduceerde magnetosfeer een stabiele barrière vormt die de atmosfeer van Venus beschermt tegen vernietiging door de zonnewind. Deze bescherming blijft betrouwbaar, zelfs tijdens de periode van het zogenaamde zonneminimum, wanneer de afname van ultraviolette straling van de zon de sterkte vermindert van de stromen die de geïnduceerde magnetosfeer genereren. Deze ontdekking is in tegenspraak met eerdere voorspellingen over het verband tussen magnetische velden en veranderingen in de atmosfeer als gevolg van de zonnewind.
Deze belangrijke ontdekking geldt ook voor planeten buiten ons zonnestelsel, want nu weten astronomen dat ook zonder intern gegenereerd magnetisch veld exoplaneten kunnen hun atmosfeer behouden zoals Venus en mogelijk zelfs leven ondersteunen.
Ook interessant: