Het Melkwegstelsel heeft zijn eigen geschiedenis van geweld. Gedurende de 13,8 miljard jaar dat het universum bestaat, is het herhaaldelijk in botsing gekomen met andere sterrenstelsels en heeft het deze geabsorbeerd - en dat is niet alles. Zelfs nu, terwijl je deze regels leest, is het bezig te fuseren met zijn kleinere begeleidende sterrenstelsels: het Boogschutter Dwerg Sferoïdale Melkwegstelsel, de Grote en Kleine Magelhaense Wolken.
Maar deze satellietstelsels zijn in deze niet onschuldig. Een team van astronomen onder leiding van Alessio Mucciarelli van de Universiteit van Bologna in Italië heeft bewijs gevonden dat de Grote Magelhaense Wolk (LMC) ook een kannibaal is, die op een bepaald moment in zijn mysterieuze verleden is samengesmolten met een ander sterrenstelsel.
De bevinding, zeggen de onderzoekers, is een interessante bevestiging van hoe we denken dat massieve sterrenstelsels groeien: door kleinere begeleidende sterrenstelsels te absorberen, een proces dat we noemen hiërarchische fusie.
De Magelhaense Wolken zijn in een complexe dans met de Melkweg. De twee satellietstelsels draaien om elkaar en vervolgens draaien ze samen om de grotere Melkweg. De Grote Magelhaense Wolk is ongeveer twee keer zo groot als de Kleine Magelhaense Wolk en heeft een totale massa van maximaal 250 miljard zonsmassa's - de grootte waarop een dwergstelsel al zijn eigen satellieten zou moeten hebben. In feite is het zo. Tussen de vier en zes kleine sterrenstelsels zijn in verband gebracht met de VMH, wat kan betekenen dat het ooit nog meer satellieten had. Ook hier is bewijs voor.
In 2018 ontdekten astronomen een klein aantal sterren in de VMH die tegen de klok in rond het galactische centrum draaiden, tegen de stellaire stroom in. Ze concludeerden dat het hoogstwaarschijnlijk een overblijfsel is van een oude galactische fusie. Nu hebben Mucciarelli en zijn collega's nog een ander bewijs gevonden: een bolvormige sterrenhoop genaamd NGC 2005.
Ook interessant:
- Wetenschappers hebben de griezelige ontdekking van twee "identieke" sterrenstelsels in de verre ruimte verklaard
- Hubble legde de magische details vast van de botsing van twee sterrenstelsels
Sterrenstelsels bestaan uit honderdduizenden tot miljoenen sterren, die door de zwaartekracht stevig aan elkaar zijn gebonden tot een bolvorm, met een dichte concentratie van sterren in het centrum. Sterren in een bolvormige sterrenhoop zijn meestal ouder, hebben dezelfde leeftijd en dezelfde chemische samenstelling. Ze worden verondersteld "fossielen" van het vroege universum te zijn, waardoor ze nuttig zijn voor het begrijpen van de geschiedenis van stervorming.
Er zijn ongeveer 150 van dergelijke clusters in de Melkweg en ongeveer 60 in de Grote Magelhaense Wolk. Mucciarelli en zijn collega's identificeerden en vergeleken NGC 2005 met andere vergelijkbare clusters en ontdekten dat de chemische samenstellingsverhouding heel anders is dan die van alle andere clusters met vergelijkbaar metaal inhoud. . De metalliciteit van sterren is een indicator van leeftijd - hoe eerder een ster in het universum werd geboren, hoe lager de metalliciteit. Dit wordt verklaard door het feit dat er vóór het verschijnen van sterren in het universum geen elementen waren die zwaarder waren dan helium.
Er wordt aangenomen dat sterren met hetzelfde metaalgehalte dezelfde leeftijd hebben, en de verhouding van de samenstelling van elementen vertelt ons over de moleculaire aard van de wolk waarin de ster werd geboren. Maar de abundantie-ratio's in NGC 2005 zijn veel lager dan in andere clusters, wat een ander verhaal vertelt. Daarom voerde het team simulaties uit om erachter te komen hoe zo'n cluster in de VMH zou kunnen verschijnen.
Een heel ander sterrenstelsel, zeer vergelijkbaar met de bestaande ultradunne satellieten, paste het beste. Het grootste deel van dit mysterieuze spookstelsel zou inmiddels opgelost moeten zijn, waardoor NGC 2005 het laatste bewijs is dat het ooit heeft bestaan.
"NGC 2005 is de enige getuige van een oude fusiegebeurtenis die resulteerde in de ontbinding van zijn moedermelkweg in de Grote Magelhaense Wolk, de enige chemische vingerafdruk die tot nu toe bekend is in het rijk van de dwergsterrenstelsels", aldus de onderzoekers.
Lees ook: