© ROOT-NATION.com - Dit artikel is automatisch vertaald door AI. Onze excuses voor eventuele onjuistheden. Om het originele artikel te lezen, selecteert u English in de taalwisselaar hierboven.
Vandaag gaan we het Panamakanaal verkennen: hoe het is gebouwd, wat het wereldwijde belang ervan is en waarom voormalig Amerikaans president Donald Trump controversiële uitspraken heeft gedaan over het terugwinnen van het kanaal voor de Verenigde Staten.
Het Panamakanaal is een van de meest cruciale waterwegen ter wereld, die de Atlantische en Stille Oceaan met elkaar verbindt. Het stelt schepen in staat om duizenden kilometers op hun routes te besparen, wat een revolutie teweegbrengt in de maritieme handel. Maar hoe is dit technische wonder ontstaan, waarom is het zo essentieel voor de wereldeconomie en wat schuilt er achter Trumps uitspraken hierover?
Lees ook: Kernafval: wat het is en hoe het wordt verwijderd
Kort over het Panamakanaal
Het Panamakanaal is een kunstmatige waterweg in Panama, die 82 kilometer lang is. Het verbindt de Caribische Zee met de Stille Oceaan en doorkruist het smalste punt van de landengte van Panama. Het is de belangrijkste maritieme handelsroute tussen de Atlantische Oceaan en de Stille Oceaan.
Het Panamakanaal is niet alleen een technisch wonder, maar ook een cruciaal onderdeel van de wereldwijde logistiek. De bouw ervan was een bewijs van menselijke vastberadenheid en actuele gebeurtenissen tonen aan dat het belang ervan onverminderd groot is. Zonder deze waterweg zou de internationale handel veel ingewikkelder zijn en zou de wereldeconomie langzamer draaien.
Lees ook: Hoe Taiwan, China en de VS strijden om technologische dominantie: de grote chipoorlog
Wie begon met de bouw van het Panamakanaal?
Het idee om een kanaal te graven over de Panama-landengte om de Atlantische en Stille Oceaan met elkaar te verbinden, stamt uit de 16e eeuw. Zelfs de Spaanse conquistadores, die het strategische belang van het gebied erkenden, overwogen de aanleg van deze waterweg. Het duurde echter tot de 19e eeuw voordat er serieuze pogingen werden ondernomen.
De eerste poging om het kanaal te bouwen in de toenmalige Colombiaanse provincie Panama begon op 1 januari 1881. Het project werd geïnspireerd door diplomaat Ferdinand de Lesseps, die erin slaagde aanzienlijke fondsen in Frankrijk te werven dankzij de enorme winsten die werden behaald met de succesvolle bouw van het Suezkanaal.
Het plan was om een kanaal op zeeniveau te bouwen, vergelijkbaar met het Suezkanaal, om de bouw te vereenvoudigen. De omstandigheden in Panama bleken echter drastisch te verschillen van die in Egypte. De dichte jungles zaten vol met giftige slangen, insecten en spinnen. Bovendien begonnen het tropische klimaat, het bergachtige terrein en vooral tropische ziekten zoals malaria en gele koorts een dodelijke tol te eisen van de arbeiders. Duizenden arbeiders stierven aan deze ziekten en in 1884 was het sterftecijfer gestegen tot meer dan 200 mensen per maand.
De aanvankelijke moeilijkheden veranderden al snel in serieuze technische en logistieke uitdagingen. Het bouwen van een kanaal op zeeniveau in zo'n moeilijk terrein bleek een veel complexer en duurder proces dan verwacht. In plaats van het zanderige landschap zoals dat van het Suezkanaal, moesten de bouwers omgaan met rotsen en dichte vegetatie. Werknemers moesten de belangrijkste opgravingen door de Culebra Cut voortdurend uitbreiden en de hellingshoeken verkleinen om aardverschuivingen in het kanaal te minimaliseren.
Na jaren van werk en enorme financiële verliezen mislukte de Franse onderneming uiteindelijk. In 1889 ging het bedrijf van Lesseps failliet en werd het project stopgezet. De eerste poging om het Panamakanaal te bouwen kostte 22,000 mensen het leven, voornamelijk door ziektes en bouwongelukken.
Lees ook: Meest fascinerende robotica-innovaties van 2024
De Verenigde Staten komen in het spel
Na het falen van de Fransen besloten de Verenigde Staten de bouw van het kanaal op zich te nemen. Dit werd echter gecompliceerd door de onstabiele politieke situatie. Panama was toen een provincie van Colombia, verscheurd door een burgeroorlog. De Verenigde Staten besloten het opstandige Panama te helpen bij het verkrijgen van onafhankelijkheid door de overdracht van Colombiaanse troepen via zee te blokkeren. Vrijwel onmiddellijk erkenden de Verenigde Staten het nieuwe land. Er ontstonden nauwe banden tussen de VS en Panama, waarbij beide landen vriendschaps- en samenwerkingsverdragen uitwisselden.
Op 16 november 1903 ondertekende Philippe Bunau-Varilla, de ambassadeur van Panama in de Verenigde Staten, het Hay-Bunau-Varilla-verdrag, waarmee de Verenigde Staten de rechten kregen om de Panamakanaalzone te bouwen en te controleren, evenals de verdediging ervan. Dit verdrag gaf de Verenigde Staten enkele "eeuwigdurende" rechten over het kanaal, maar artikel 22 beperkte andere rechten tot een leasetermijn van 99 jaar. Naast het kanaal zelf, kregen de VS ook de controle over een 16 kilometer brede strook land langs de toekomstige kanaalroute. Dit alles in ruil voor $ 10 miljoen en jaarlijkse betalingen aan Panama.
Het Colombiaanse publiek was woedend over het verlies van zijn land. Onder druk van de publieke ontevredenheid verwierp de Colombiaanse senaat het verdrag en informeerde president Roosevelt dat er geen kanaal zou komen. De Verenigde Staten hadden echter al een verdrag getekend met Panama, dat zich had afgescheiden van Colombia, dus geen verdere verklaringen konden het bouwproces stoppen. Dit verdrag stond de Verenigde Staten toe om het kanaal in Centraal-Amerika te bouwen, te versterken en te controleren. Het Congres machtigde de Walker-commissie ook om mogelijke kanaalroutes in Panama en Nicaragua voor te stellen. Aanvankelijk waren de commissarissen voorstander van de Nicaraguaanse route.
Lees ook: Biomimicry: hoe de natuur ingenieurs inspireert om te innoveren
10 jaar bouw van het Panamakanaal
Op 4 mei 1904 namen de Verenigde Staten officieel de controle over het kanaal over. Ze erfden een enorme puinhoop van de Fransen, inclusief de infrastructuur en het materieel, waarvan het grootste deel in slechte staat verkeerde.
De bouw, die in 1904 begon, markeerde het begin van een van de grootste en meest ambitieuze technische projecten in de geschiedenis. De Amerikanen, die leerden van de fouten van de Fransen, richtten zich vanaf het begin op het verbeteren van de werkomstandigheden, hygiëne en het bestrijden van tropische ziekten.
Dr. William C. Gorgas speelde een cruciale rol in de strijd tegen ziektes als malaria en gele koorts. Dankzij zijn inspanningen werden er strenge sanitaire programma's geïntroduceerd, waaronder de drainage van wetlands, muggenbestrijding en schoonmaakmaatregelen. Na twee jaar intensief werk waren door muggen overgebrachte ziektes vrijwel uitgeroeid.
Dankzij deze maatregelen werd het sterftecijfer onder werknemers aanzienlijk verlaagd, wat cruciaal was voor het succes van het project. Een van de belangrijkste taken was de bouw en renovatie van gebouwen, cafés, hotels, watervoorzieningssystemen, werkplaatsen, magazijnen en andere infrastructuur die nodig was voor de duizenden binnenkomende werknemers. Ondanks deze enorme inspanningen verloren ongeveer 5,600 werknemers nog steeds hun leven door ziektes en ongevallen tijdens de Amerikaanse fase van de bouw van het kanaal.
Tegelijkertijd moesten Amerikaanse ingenieurs enorme technische uitdagingen het hoofd bieden. Het concept van een kanaal op zeeniveau werd verlaten ten gunste van een systeem van sluizen waarmee schepen op verschillende niveaus konden worden opgetild en neergelaten.
De bouw van het Panamakanaal vereiste enorme grondwerken. Miljoenen kubieke meters grond en gesteente moesten worden verwijderd om het kanaal te graven en de sluizen te bouwen. De grootste uitdaging was het graven van het kanaal, waarbij enorme hoeveelheden aarde moesten worden verwijderd om de vallei van de Chagres-rivier met de oceaan te verbinden.
Voor dit werk werd gebruik gemaakt van moderne (voor die tijd) machines, zoals steam graafmachines, baggerschepen en locomotieven. De bouw van de sluizen, enorme betonnen constructies, was een ander technisch wonder. Elke sluis bestond uit twee kamers waar een schip in zou varen, en dan zouden de kamers zich vullen met water of worden geleegd, waardoor het schip omhoog of omlaag werd gebracht naar het juiste niveau.
De aanleg van het kanaal werd in 1914 voltooid.
Lees ook: End-to-end-encryptie: wat het is en hoe het werkt
Het Panamakanaal is een systeem van sluizen en kanalen
Het kanaal bestaat uit kunstmatige meren, verschillende kunstmatige kanalen en drie sets sluizen. Een extra kunstmatig meer, Lake Alajuela, dient als reservoir voor het kanaal.
De originele sluizen zijn 33.5 meter breed, waardoor schepen van het type Panamax erdoorheen kunnen. De derde, bredere set sluizen werd gebouwd tussen september 2007 en mei 2016. De uitgebreide waterweg begon op 26 juni 2016 met commerciële exploitatie. De nieuwe sluizen laten grotere schepen van het type Neopanamax erdoorheen.
Het Panamakanaal bracht een revolutie teweeg in de internationale handel door de afstand tussen de oost- en westkust van de Verenigde Staten met meer dan 13,000 km te verkleinen. In plaats van rond het hele Zuid-Amerikaanse continent te varen, kunnen schepen nu snel door het Panamakanaal varen, wat tijd en brandstof bespaart. Dit is vooral belangrijk in de handel, aangezien goederen zoals olie, graan, elektronica en voertuigen door het kanaal gaan.
Het jaarlijkse verkeer door het kanaal steeg van ongeveer 1,000 schepen in 1914, toen het kanaal voor het eerst werd geopend, tot 14,702 schepen in 2008.
Lees ook: Waarom cryptocurrencies stijgen na de overwinning van Trump: uitgelegd
Welke schepen kunnen door het Panamakanaal varen?
Aanvankelijk werden de breedte en lengte van schepen die door het kanaal konden varen beperkt door de Pedro Miguel-sluizen. De grootte van de schepen werd beperkt door de diepte van het kanaal van 12.6 meter en hun hoogte werd beperkt door de hoofdoverspanning van de Bridge of the Americas in Balboa. Schepen die binnen deze grenzen zijn gebouwd, staan bekend als Panamax-schepen. Dit zijn schepen die voldoen aan de afmetingen van de oorspronkelijke sluizen van het Panamakanaal. Ze hebben een lengte van maximaal 294.13 meter, een breedte van maximaal 32.31 meter, een diepgang van maximaal 12.04 meter en een hoogte van maximaal 57.91 meter boven het water.
Een Panamax-vrachtschip heeft doorgaans een draagvermogen van 65,000-80,000 ton, maar het werkelijke draagvermogen is vanwege de diepgangbeperkingen beperkt tot ongeveer 52,500 ton. Het langste schip dat ooit door het kanaal voer, was de Goudzoeker van San Juan (Thans Marcona-goudzoeker). Deze erts- en olietanker is 296.57 meter lang en 32.31 meter breed. Interessant genoeg zijn moderne Amerikaanse vliegdekschepen te groot om door het Panamakanaal te passen.
In 2016 creëerde een tien jaar durend uitbreidingsproject grotere sluizen, waardoor grotere schepen door diepere en bredere kanalen konden varen. De toegestane grootte van Neopanamax-schepen, die deze sluizen kunnen gebruiken, nam met 25% toe in lengte, 51% in breedte en 26% in diepgang. Deze schepen zijn groter dan Panamax-schepen en kunnen door de onlangs uitgebreide sluizen varen (geopend in 2016). Hun lengte bereikt 366 meter, breedte 49 meter en diepgang nadert 15.2 meter.
Het is ook de moeite waard om gespecialiseerde schepen te noemen. Deze omvatten containerschepen, die vaak het Panamakanaal gebruiken voor het snelle transport van goederen tussen de oostkust van de Verenigde Staten en Azië. Tankers voor het transport van olie, aardgas en chemische producten worden ook vaak gezien. Bulkcarriers, die bulkladingen zoals graan of erts vervoeren, worden ook vaak gezien. Het Panamakanaal is moeilijk voor te stellen zonder cruiseschepen: passagiersschepen varen door het kanaal en bieden een onvergetelijke toeristische ervaring.
Kosten voor het Panamakanaal
Net als bij tolwegen moeten schepen die door het kanaal varen een vergoeding betalen voor het gebruik ervan. De vergoedingen voor het Panamakanaal worden vastgesteld door de Panama Canal Authority en zijn afhankelijk van het type schip, de grootte en het type lading.
De hoogste tol die ooit werd geheven, was op 14 april 2010, toen het cruiseschip Noorse parel betaalde $ 375,600.
De gemiddelde overtocht voor een containerschip kan rond de $ 450,000-500,000 kosten. Een tanker die olie of gas vervoert, kan rond de $ 300,000-400,000 kosten. De overtocht voor een kleiner vrachtschip kan variëren van $ 30,000 tot $ 80,000. Als u op een privéjacht reist, kan de vergoeding variëren van $ 1,500 tot $ 5,000, afhankelijk van de grootte. Dit zijn aanzienlijke bedragen, gezien het grote aantal schepen dat door het Panamakanaal vaart.
Lees ook: 10 voorbeelden van de vreemdste toepassingen van AI
Hoe verloren de Verenigde Staten de controle over het kanaal?
Na de Tweede Wereldoorlog werd de controle van de Verenigde Staten over het kanaal en het omliggende gebied een onderwerp van geschil. De betrekkingen tussen Panama en de Verenigde Staten kwamen ook steeds meer onder druk te staan. De eisen aan de VS om het kanaal over te dragen aan Panama werden sterker na de Suezcrisis van 1956. De reden hiervoor was dat de VS financiële en diplomatieke druk had gebruikt om Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk te dwingen hun pogingen om de controle over het Suezkanaal terug te krijgen, dat door het Egyptische regime was genationaliseerd, op te geven.
De situatie werd steeds gespannener. Er vonden vaak botsingen plaats tussen Panamezen en Amerikaanse militairen die het Panamakanaal bewaakten. De grootste tragedie vond plaats op Martelarendag, 9 januari 1964. Op die dag braken er in Panama wijdverspreide rellen uit, waarbij ongeveer 20 Panamezen en 5 Amerikaanse soldaten omkwamen. Er moest iets gebeuren.
Tien jaar later, in 1974, begonnen de onderhandelingen om tot een akkoord te komen, wat resulteerde in de Torrijos-Carter-verdragen. Op 7 september 1977 werd het verdrag ondertekend door de Amerikaanse president Jimmy Carter en de leider van Panama, Omar Torrijos.
Dit was het begin van het proces om de controle over het kanaal over te dragen aan Panama, op voorwaarde dat Panama een verdrag tekende dat de neutraliteit van het land garandeerde. De overeenkomst leidde ertoe dat Panama de volledige controle over het kanaal overnam, wat op 31 december 1999 om XNUMX uur 's middags van kracht werd. De Panama Canal Authority (ACP) nam toen het beheer van de waterweg over. Het Panamakanaal is nog steeds een van de belangrijkste inkomstenbronnen van het land.
Vóór de overdracht hield de Panamese overheid een internationale aanbesteding voor een contract van 25 jaar om de containerhavens aan de mondingen van de Atlantische en Pacifische zijde van het kanaal te exploiteren. Het contract had niets te maken met de activiteiten van de Panama Canal Authority (ACP) of het kanaal zelf, en werd gegund aan Hutchison Whampoa, een scheepvaartbedrijf gevestigd in Hongkong en eigendom van Li Ka-Shing, een zakenman en filantroop uit Hongkong.
Als gevolg hiervan geloven velen dat de facto de controle over het kanaal in handen is van de Chinezen. Dit valt natuurlijk niet in goede aarde bij de Verenigde Staten.
Lees ook: Transistors van de toekomst: een nieuw tijdperk van chips wacht op ons
Zal de VS Panama aanvallen?
Het is het vermelden waard dat de Verenigde Staten Panama al half december 1989 waren binnengevallen, tijdens het presidentschap van George HW Bush. Het doel van de invasie was om Panama's de facto heerser, generaal Manuel Noriega, af te zetten, die door de Amerikaanse autoriteiten werd gezocht voor afpersing en drugshandel. Operatie Just Cause eindigde eind januari 1990 met Noriega's overgave.
Bij de operatie waren 27,000 Amerikaanse soldaten betrokken, van wie er 23 omkwamen tijdens de strijd.
Op 21 december 2024 verklaarde de nieuw verkozen Amerikaanse president Donald Trump dat de Verenigde Staten de controle over het Panamakanaal terug moesten krijgen. Hij beweerde dat de kosten die Panama aan Amerikaanse schepen rekent “buitensporig” waren en de Torrijos-Carter-verdragen schonden. De volgende dag beweerde hij dat het kanaal “in verkeerde handen is”, verwijzend naar China.
Trump noemde ook het herstel van de Amerikaanse controle over het Panamakanaal tijdens zijn inauguratie op 20 januari 2025. Dit suggereert dat een Amerikaanse militaire interventie in Panama, gericht op het herwinnen van de controle over het kanaal, in de nabije toekomst te verwachten is.
Een dergelijke operatie zou waarschijnlijk de betrokkenheid van duizenden soldaten vereisen, maar of Trump en het Pentagon dergelijke stappen zullen ondernemen, valt nog te bezien. Voor nu kunnen we alleen maar toekijken en afwachten.
En als u geïnteresseerd bent in artikelen en nieuws over lucht- en ruimtetechnologie, nodigen wij u uit voor ons nieuwe project AERONAUT.media.
Lees ook:
- Wapens van de Oekraïense overwinning: MAGURA V5 maritieme drones
- Hoe bouw ik een betalingsgateway? 101 Gids voor beginners
